Zo voorkom je dichtklappen tijdens een gesprek

Mogelijk hoor jij tijdens een vergadering iets waar je het helemaal niet mee eens bent. Lukt het jou dan om op een assertieve manier jouw mening naar voren te brengen? En hoe is het als je kritiek krijgt van je manager die in jouw ogen totaal onterecht is?  Vertoon je dan het zelfverzekerde gedrag dat je graag zou willen of lukt dat maar niet omdat je op die momenten volledig dichtklapt en eigenlijk geen woord kunt uitbrengen. Vervelend natuurlijk dat dichtklappen tijdens een gesprek. Achteraf weet je precies wat je allemaal had kunnen zeggen of doen, maar ja… 

Wil je weten hoe het komt dat je blokkeert en wil je praktische tips om dit op te lossen? In dit blog komt dit allemaal aan bod.

Dichtklappen tijdens een gesprek. Hoe komt dat eigenlijk?

Laat ik beginnen om je gerust te stellen. Dat dichtklappen is een begrijpelijke reactie, er is dus niets mis met jou. De hedendaagse mens reageert op bedreigende situaties met een stress-responssysteem dat nog stamt uit de oertijd, toen wij als soort moesten overleven en reageerden op gevaar met vechten, vluchten te bevriezen.

Dit doet je lichaam

Nu is een confrontatie op je werk zelden levensbedreigend maar kunnen je angstige gedachten wel leiden tot stress en ervoor zorgen dat een van de volgende overlevingsmechanismen in werking treedt:

1. Vechten – Je voelt je aangevallen, slaat je armen over elkaar en gaat in de tegenaanval
2. Vluchten – Je bent bang, voelt je onveilig,  maakt je heel klein en het liefst loop je weg
3. Bevriezen – Je kruipt in je schulp, niet in staat om helder te denken of iets zinnigs te zeggen

Dichtklappen bij stress

Als je vaak dichtklapt, is bevriezen mogelijk jouw gebruikelijke – vaak onbewuste – reactie op stress. Dat is heel onhandig op je werk want op zo’n moment blokkeer je volledig en zit bewegingsloos in je stoel of staat aan de grond genageld. Het voelt alsof je hoofd leeg is en alles wat je als professional geleerd hebt over assertiviteit en feedback verdwijnt naar de achtergrond.

Goed, nu weet je hoe het komt, maar wat kun je er aan doen?

Dit werkt goed bij dichtklappen: ontdooien

Kom in beweging

Zodra je dreigt te bevriezen is het goed om in beweging te komen. Als je in een vergadering zit, kun je al ontdooien door even achterover te leunen om afstand te nemen, maar je kunt ook opstaan om bijvoorbeeld wat water te pakken. Door de beweging ga je de verstarring tegen en neem je afstand van de situatie. Zo kun je je gedachten ordenen en je emoties beteugelen.

Stap in de helicopter

Een andere manier van afstand te nemen en ontdooien, is om je voor te stellen dat in een helikopter zit, de situatie van bovenaf bekijkt en vaststelt wat er nu eigenlijk aan de hand is. Stel jezelf vragen als: ‘Waarom zie ik dit als een bedreiging?’ of  ‘Kloppen mijn angstige gedachten wel?’ En kan ik die omzetten naar helpende gedachten.

[thrive_leads id=’6118′]

Glimlach naar jezelf

Als het niet lukt om je gedachten op een rijtje te krijgen, accepteer dan dat je het gewoon even niet meer weet. Dat kan gebeuren, je bent ook maar een mens. Probeer het te relativeren door tegen jezelf te zeggen: ‘Goh, kijk mij nou, ik weet het gewoon even niet meer. Wie had dat gedacht?’ Glimlach om het idee dat dit dus de beste kan overkomen.

(Blog gaat verder na de foto)

Is het waar wat je denkt?

Het afstand nemen helpt ook om te bepalen of jouw gevoelens terecht zijn in deze situatie of dat ze het gevolg zijn van allerlei hersenspinsels die op dat moment door je hoofd suizen?

Bijvoorbeeld: ‘Oh jee, ik heb het zeker weer niet goed gedaan!’, ‘Dit kan mij de kop kosten, misschien word ik wel ontslagen!’ of ‘Wie denkt ze wel dat ze is om mij zo aan te spreken, het is niet eerlijk want ze bakt er zelf helemaal niets van!

Zo wordt je beter je emoties de baas

Als een collega of je baas je bekritiseert, soms zelfs negatieve feedback geeft, en jij je daardoor aangevallen voelt, is het logisch dat je geëmotioneerd raakt. Gevoelens van boosheid, verdriet of onrechtvaardigheid kunnen de overhand krijgen. Je weet niet of in huilen uit moet barsten of de ander flink de waarheid wilt zeggen.

Maak contact

Maak op zo’n moment even contact met je lijf door bijvoorbeeld je hand op de borst te leggen. Misschien voel je dan je hart kloppen, een dichtgeknepen keel of onrust in je buik. Welke emotie overheerst? Ben je bang, boos of bedroefd?

Kom in beweging en laat gerust even een stilte vallen om jezelf de tijd te geven om te ontdooien. Zinnen die je kunt zeggen om jezelf de tijd te geven en je heftige emotie te laten zakken, zijn:

• ‘Ik weet even niet wat ik moet zeggen’ of
• ‘Ik heb daar nu geen antwoord op, ik kom er op terug bij je.’

Voel je vooral de angst? Zo ga je ermee om.

Je weet nu dat het meestal niet de situatie is die je angstig maakt maar allerlei gedachten die bij je opkomen. Vaak blijken die helemaal niet te kloppen maar het is wel begrijpelijk dat ze voorbij komen.

Accepteren van enige angst

Accepteer gewoon dat je enige angst voelt maar laat je gedachten niet met je aan de haal gaan en maak van de mug geen olifant. Blijf in het hier en nu en bepaal wat je in deze situatie beter kunt bedenken of tegen jezelf kunt zeggen.

Oefening baart kunst

Train jezelf om in stressvolle situaties niet te bevriezen door nieuwe gedachten en meningen te vormen, die er voor zorgen dat je dapper bent in plaats van angstig. Zo verklein je de kans op dichtklappen bij stress. Door deze dapperheid kun je beter voor jezelf opkomen. Het helpt als je van mening bent dat je het recht hebt om:

• met respect behandeld te worden
• op te komen voor je belangen en prioriteiten
• nee te zeggen zonder schuldgevoel
• beginnersfouten te maken
• problemen van anderen niet over te nemen
• te vragen om wat je wilt
• om onafhankelijk te zijn

Opschrijven helpt heel goed

Schrijf voor jezelf op welke gedachten en meningen jou voortaan zullen helpen om dapper te zijn en de confrontatie aan te gaan.

Een gedachte die je angstig kan maken is bijvoorbeeld: ‘Oh nee toch, ik heb het zeker weer fout gedaan!’. Als je van mening bent dat je het recht hebt om (beginners) fouten te maken, kun je tegen jezelf zeggen: ‘Het is mogelijk dat ik een fout heb gemaakt, dat is heel vervelend maar ook menselijk.

Laat ik onderzoeken wat er niet goed is gegaan en hoe ik dat een volgende keer kan voorkomen’. Als je je niet zo druk maakt over de eventuele reacties van anderen, kun je neutraal reageren op de feedback die je krijgt en een goed gesprek voeren.

Stop met gedachtenlezen

Dit is misschien wel de belangrijkste tip. Zonder dat wij er erg in hebben zijn wij voortdurend bezig om te bedenken hoe de ander zal reageren op wat wij willen zeggen. Mogelijke vermijden we vaak datgene te zeggen wat we op ons hart hebben, omdat we bang zijn voor de reactie die dat teweeg brengt.

Bijvoorbeeld: ‘Als ik dat zeg tegen mijn baas, wordt hij woest en hebben we weer bonje’ of ‘Wat zullen ze wel niet van mij denken als ik dat doe?’.

Mensen zijn vooral met zichzelf bezig en niet met jou

Om te voorkomen dat je in gedachten allerlei rampscenario’s voor je ziet waardoor je blokkeert, kun je bij twijfel beter even controleren wat een ander er van vindt in plaats van dat zelf allemaal in te vullen

In de praktijk blijkt het namelijk nogal mee te vallen hoe een ander over jou denkt of wat hij van je gedrag vindt. En misschien vind je het teleurstellend, maar de meeste mensen zijn vooral met zichzelf bezig en niet met jou!

Wil je leren om minder dicht te klappen en daarin assertiever worden? Dan is onze 1-op-1 assertiviteitstraining ‘in 40 dagen assertiever’ iets voor jou.

Probeer zo veel mogelijk te oefenen met deze tips om te zorgen dat je beschikt over voldoende antivries als je weer eens in een lastige situatie terechtkomt. Ik weet zeker dat je dan minder last hebt van dichtklappen tijdens een gesprek omdat je beter je emoties de baas bent.