Meer rust en minder stress door je te onthechten
Voor de zoveelste keer lig je ‘s nachts klaarwakker naar het plafond te staren. Te piekeren, te malen. Herkauwen wat er is gebeurd, bijvoorbeeld. En/of doemscenario’s verzinnen voor de toekomst. Waardoor je de volgende dag als een zombie op je werk zit. Dat moet anders, maar hoe? Ter overdenking deel ik in deze blog twee verhalen over onthechting uit de Zen-traditie: eentje over de niet-oordelende attitude en eentje over loslaten. Met drie vuistregels en enkele reflectievragen om te onthechten. Slaap lekker!
Ik zit in seiza, de Japanse meditatiehouding, en krampachtig probeer ik te onthechten. Ondertussen draait mijn hoofd overuren. “Jaja, mijn gedachten zijn wolken in de lucht, of ja, blaadjes in het water, whatever…. maar stik, als ik die deadline niet haal!” Werkt voor geen meter, natuurlijk. Hoe doe je dat, onthechten en loslaten? Voor mij begon er eindelijk iets te dagen toen sensei me vertelde over de Boer en zijn Paard. Komt ‘ie:
Er was eens… in het oude China… een boer die een paard bezat. “Je hebt zo’n geluk!” zeiden zijn buren, “om een paard te hebben om de kar voor je te trekken.” “Misschien,” antwoordde de boer.
Op een dag sloot de boer het hek niet goed en het paard liep weg. “Oh nee! Dit is vreselijk nieuws!” huilden zijn buren. “Zo’n vreselijk ongeluk!” “Misschien,” antwoordde de boer.
Een paar dagen later kwam het paard terug en bracht zes wilde paarden mee. “Hoe fantastisch! Je hebt zo’n geluk”, zeiden zijn buren tegen hem. “Nu ben je rijk!” “Misschien,” antwoordde de boer.
De volgende week brak de zoon van de boer zijn been toen hij één van de wilde paarden wilde temmen. “Oh nee!” riepen de buren, “zo’n pech!” “Misschien,” antwoordde de boer.
De volgende dag kwamen de soldaten en namen alle jonge mannen mee om te vechten in de oorlog. De zoon van de boer werd achtergelaten, want aan een kreupele hadden ze niets. “Je hebt zo’n geluk!” huilden zijn buren. “Misschien,” antwoordde de boer.
Er zijn verschillende versies van dit verhaal, met verschillende situaties waarin de boer, zijn paarden en zijn zoon terecht komen. Maar de moraal ervan blijft steeds hetzelfde: wanneer we een situatie interpreteren als alleen maar negatief of juist alleen maar positief, dan geeft dat vorm aan de manier waarop we ons voelen, en dat geeft vorm aan de manier waarop we reageren.
Het verhaal van de taoïstische boer laat zien dat we nooit echt kunnen weten hoe een situatie zal uitpakken. Feit is dat er geen intrinsieke ‘kansen’ of ‘rampen’ zijn: er is alleen wat er gebeurt en hoe we kiezen om te reageren. Met andere woorden: het is niet de situatie die ons stuurt, het zijn onze gedachten over de situatie.
artikel gaat verder na afbeelding
Say ‘yes’ to life – and see how life starts suddenly working for you rather than against you.” (Tolle)
Als je het zo bekijkt, is het dan niet veel zinvoller om in elke situatie op zoek te gaan naar de kansen? Als we dat doen, zetten we weer een stap waarbij we verandering gebruiken om sterker te worden. Maar om dat te doen moeten we dus onze eerdere ideeën loslaten.
25 praktische tips voor meer zelfvertrouwen
Te weinig zelfvertrouwen kan behoorlijk aan je knagen. Het staat je (werk)plezier in de weg. Met deze 25 praktische tips kun je je zelfvertrouwen een boost geven op je werk of privé.
En onthechten.
En hoewel ik zeg dat ik dat wil, wil iets in mij dat helemaal niet. Ik wil niet loslaten, ik wil controleren. En daardoor ben ik vaak gefrustreerd, onbevredigd, bozig, ontevreden en teleurgesteld. Ik haat het als dingen anders gaan dan ik ze gepland had.
Ergens is het niet raar dat ik niet zo goed ben in loslaten, want vasthouden is wat ik altijd al gedaan heb. Loslaten is nieuw. En groeien doet pijn. Op het strand pak ik een handje zand en hoe harder ik probeer het vast te knijpen, hoe sneller het door mijn vingers en uit mijn handen glijdt. Pas als ik ontspan en mijn hand open houdt blijft het liggen. En zie ik zelfs een klein wormpje. Ook dat mag er zijn – het is wat het is en zo is het goed.
Oefening baart kunst en op de momenten dat het lukt voelde ik me bevrijd van ballast. Maar hoe kan ik oefenen met loslaten? “Observeren, accepteren, loslaten.” zegt sensei. Eerst rustig voelen wat er in mij leeft en gebeurt. Dan volledig accepteren hoe het is, zonder verzet.
3 Vuistregels om te onthechten
En dan kan ik het laten gaan, want ik heb er toch geen invloed meer op. Makkelijker gezegd dan gedaan. En voor mij werkt het onthechten paradoxaal genoeg alleen met de houvast van enkele vuistregels. Hierbij mijn top drie:
- Relativeer. Als ik die deadline niet haal, vergaat dan de wereld? Gelukkig heb ik niet zoveel macht.
- Een alternatief. Plan B, C, …Z. Als ik die deadline niet haal, wat doe ik dan? En ook: wat is het ergste dat er kan gebeuren en als dat gebeurt, wat doe ik dan?
- Focus op mijn grotere doel. Ik ben musicus en de stress en druk bij een concert zijn enorm. Dan probeer ik te denken aan mijn grotere Waarom. De mensheid, de kosmos, heeft schoonheid nodig en ik maak muziek om mensen in aanraking te brengen met een glimpje schoonheid, om ze te laten genieten. En genieten ze nou echt significant minder als ik tijdens een twee uur durend concert twee foute noten speel? Neh.
Deze drie vuistregels gaan vooral over mijn angst voor de toekomst, het onbekende. Maar ook stress over het verleden kan je behoorlijk in de weg zitten. Bij allebei blijft het zaak om in het moment te blijven. En ook daarover bestaat een mooie parabel, namelijk die van de Twee Monniken en de Vrouw:
Een oudere en een jongere monnik waren samen op reis. Op een gegeven moment kwamen ze bij een rivier met een sterke stroming. Terwijl de monniken zich voorbereidden om de rivier over te steken, zagen ze een zeer jonge en mooie vrouw die ook probeerde over te steken. De jonge vrouw vroeg of ze haar kon helpen om over te steken naar de andere kant.
De twee monniken keken elkaar aan omdat ze de gelofte hadden afgelegd dat ze een vrouw niet zouden aanraken. Toen, zonder een woord te zeggen, pakte de oudere monnik de vrouw op, droeg haar naar de overkant van de rivier, plaatste haar zachtjes aan de andere kant en vervolgde zijn reis.
De jongere monnik kon niet geloven wat er zojuist was gebeurd. Nadat hij zich weer bij zijn metgezel had gevoegd, was hij sprakeloos en er ging een uur voorbij zonder een woord tussen hen in. Nog twee uur en dan drie, en eindelijk kon de jongere monnik zich niet meer inhouden en hij sprak zich uit: “Als monniken mogen we geen vrouwen aanraken, hoe kun je die vrouw dan op je schouders dragen?”.
De oudere monnik keek hem aan en antwoordde: “Broeder, ik heb haar uren geleden bij de rivier achtergelaten, waarom draag je haar nog steeds met je mee?”
Dit eenvoudige Zen-verhaal heeft een mooie boodschap over het leven in het huidige moment. We kunnen ervoor kiezen om te herkauwen over het verleden acties of gebeurtenissen, maar dat is een energielek, want het “nu” is het enige waar we zijn. En is het “nu” even vervelend of moeilijk, dan kunnen we ons afvragen wat we een dierbare zouden zeggen als diegene hetzelfde overkwam.
Mijn tips zouden zijn: “richt je aandacht op je adem, op je lichaam. En richt je aandacht op wat er is, de schoonheid van de imperfectie”. Want alleen zo voel ik me tegelijkertijd aanwezig en onthecht, als in het midden van een orkaan.
Heb jij de laatste tijd ‘rampen’ meegemaakt en wil je jezelf meer onthechten hiervan? Hoe heb je gereageerd? Hoe zou – in het moment – de taoïstische boer gereageerd hebben? En wat zou – na afloop – de oudere monnik hebben gezegd? Wat zou je een dierbare adviseren die in een soortgelijke situatie zit als uw ‘ramp’…?
25 praktische tips voor meer zelfvertrouwen
Te weinig zelfvertrouwen kan behoorlijk aan je knagen. Het staat je (werk)plezier in de weg. Met deze 25 praktische tips kun je je zelfvertrouwen een boost geven op je werk of privé.
