Waarom een warme douche het perfecte, creatieve idee geeft voor op je werk.

Je staat lekker te douchen, zonder na te denken schrob je je lijf en – boem! – opeens komt die briljante gedachte, dat creatieve idee naar boven. Misschien heb je opeens de oplossing voor dat probleem op je werk. 

Misschien realiseer je je opeens iets extreem belangrijks. Het doel van je leven wellicht? Of hoeveel soorten bier er zijn 🙂

Die aha!-momenten komen niet uit een flesje shampoo, maar het schrobben heeft er wel mee te maken: de douche biedt de ideale omgeving voor een creatieve flits waarbij je vindingrijkheid optimaal wordt gekieteld. O ja, en je wordt er ook nog schoon van.

Hoe werkt het?

Onderzoek laat zien dat de kans het grootst is dat je zo’n openbaring krijgt wanneer je iets monotoons doet, zoals vissen, douchen of autorijden.

Omdat deze routinematige taken weinig actief denkwerk vergen, schakel je over op de automatische piloot. Dit maakt je onderbewustzijn vrij om ergens anders aan te werken. Je gedachten gaan aan de wandel en laten je brein ongestoord zijn gang gaan in het spel van de vrije associatie.

Dagdromen niet verboden!

Dit soort dagdromerij ontspant de prefrontale cortex – het commandocentrum voor beslissingen, doelstellingen en gedrag. Het schakelt ook de ruststatus, het zgn ‘Default Mode Network’ (DMN) in, waardoor je brein vrijelijk kan afdwalen. Met een ontspannen cortex en een ingeschakeld DMN kun je nieuwe, creatieve verbindingen maken die je bij volledig bewustzijn zou hebben gemist.

Dit is waarom de ideeën die je krijgt tijdens het douchen zo afwijken van je gedachten tijdens je werk – je staat op kantoor minder open voor nieuwe ideeën. Hard nadenken over een probleem de-activeert je DMN en activeert de drang naar controle van je cortex. Dit is niet slecht – het geeft je focus en kracht om je deadlines te halen.

Maar het zorgt tegelijkertijd dat je in een inspiratieloze sleur verzandt. Wanneer je geconcentreerd met een taak bezig bent, is het waarschijnlijker dat je brein met creatieve, onconventionele oplossingen komt.

Hoe vreemd het ook mag klinken, je brein is niet het meest actief wanneer je op één taak focust. Onderzoek toont aan dat je brein-activiteit het hoogst is wanneer je het helemaal vrij laat. Shelley Carson van Harvard ontdekte dat extreem creatieve mensen één opvallend kenmerk delen: ze zijn gemakkelijk afgeleid.

En dat is zo mooi aan een warme douche. Het leidt je af. Het zorgt dat je nergens op focust. Het laat je brein vrij. Het activeert je DMN en moedigt rare ideeën aan om rond te stuiteren. Dus wanneer je het schuim afspoelt, gaat het lampje branden.

En relax

Maar wat maakt de douche anders dan die saaie vergadering? Kunnen je gedachten daar ook niet afdwalen? Jazeker. Je kunt het waarschijnlijk nog bewijzen ook. Maar de douche ontspant. Het is een kleine, veilige, afgesloten ruimte. Je voelt je er op je gemak. (Voldoende om in je nakie te staan!)

Verder ben je waarschijnlijk alleen. Misschien is het wel het enige moment van de dag waarop je alleen bent en je de kans krijgt om de stress van buiten te laten voor wat ‘ie is.

Wanneer je zo ontspannen bent, kan je brein haar favoriete geluksbrengende neurotransmitter vrijgeven, dopamine. Een golf dopamine kan je creatieve sappen stimuleren. Er zullen waarschijnlijk meer alpha-waves door je brein kabbelen – dezelfde brainwaves die ontstaan wanneer je bijvoorbeeld mediteert. Alphas gaan samen met de dagdromerige default-stand en kunnen het creatieve vuurwerk stimuleren.

Volgens recent onderzoek ben je op je creatieve piek op het moment dat je het meest moe bent. ‘s-Ochtends of ‘s-avonds wanneer je je opfrist of wast en halfversuft onder de douche staat, kunnen de irrelevante en verstrooiende gedachten post vatten die geweldige ideeën mogelijk maken.

Dat is het dus. Je bent afgeleid, ontspannen en moe. Je prefrontale cortex wordt minder actief en je default netwerk schakelt in. Je dopamine-voorraad komt los en de alpha-waves rollen. De douche biedt de perfecte storm voor het perfecte idee.